ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ 2025: Παρά ένα πενήντα...
Ο Απόλλωνας εντός 2025 έδωσε 36 ματς, μαζεύοντας 49 βαθμούς (13 νίκες, 10 ισοπαλίες, 13 ήττες, )
Κάθε επιστημονικό μοντέλο της Γης δείχνει τον φλοιό να περιβάλλει τον μανδύα, ο οποίος με τη σειρά του περιβάλλει τον εξωτερικό και τον εσωτερικό πυρήνα. Φαίνεται λοιπόν αυτονόητο ότι για να μελετήσουμε τον μανδύα, πρέπει να τρυπήσουμε τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο κάτω από την επιφάνεια.
Κατά μία έννοια όμως, ο μανδύας «έρχεται» καμιά φορά σε εμάς. Τα ηφαίστεια πάνω από θερμές κηλίδες τροφοδοτούνται από υλικό μανδύα που διαπερνά τον φλοιό και εκρήγνυται ως λάβα. Αν όμως το να πατήσεις σε ηφαιστειακά πετρώματα ήταν αρκετό για να θεωρηθεί ότι πατάς στον μανδύα, τότε αυτό θα ήταν δυνατό σε εκατοντάδες σημεία, όχι μόνο σε ένα ή δύο.
Το νησί που αναδύθηκε πάνω στην τεκτονική ράχη
Μεγαλύτερες αξιώσεις έχει η υποανταρκτική νήσος Macquarie της Αυστραλίας. Εκεί μπορεί κανείς να περπατήσει όχι απλώς πάνω σε πρώην λιωμένο υλικό του μανδύα που στερεοποιήθηκε και έγινε φλοιός, αλλά σε ένα συμπαγές κομμάτι μανδύα που ωθήθηκε προς τα πάνω σχεδόν ακέραιο.
Το 1997, η Macquarie εντάχθηκε στη λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, περιγραφόμενη ως «το μοναδικό σημείο στη Γη όπου τεκτονικές δυνάμεις έχουν φέρει πετρώματα ωκεάνιου μανδύα στην επιφάνεια μέσα στα όρια ενός ενεργού τεκτονικού περιβάλλοντος».
Το νησί είναι αρκετά μικρό και αν αυτό σας φαίνεται απίθανο, ο θαλάσσιος βυθός αποκαλύπτει ότι βρίσκεται πάνω σε μια ράχη 1.600 χιλιομέτρων που εκτείνεται από τη Νέα Ζηλανδία προς την Ανταρκτική.
Ολόκληρη η ράχη αποτελείται κυρίως από υλικό μανδύα που έχει συμπιεστεί προς τα πάνω ανάμεσα στις πλάκες Ινδο-Αυστραλίας και Ειρηνικού, όμως μόνο στη Macquarie και σε λίγες μικρές κοντινές νησίδες το υλικό αυτό φτάνει πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ένα «κομμάτι Μέσης Γης» στη Νέα Γη
Η Macquarie είναι δύσκολα προσβάσιμη στο ευρύ κοινό, όμως το Gros Morne στη Νέα Γη του Καναδά όχι μόνο είναι πιο εύκολα επισκέψιμο, αλλά δηλώνει επίσης ότι αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σημεία όπου μπορείς να «πατήσεις μανδύα».
Το Gros Morne, επίσης μνημείο UNESCO, θεωρείται ίσως το πιο μελετημένο δείγμα μανδύα στην επιφάνεια. Σε αντίθεση με τη «νέα» Macquarie, οι «Tablelands» εκεί είναι σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου ετών. Τα εδάφη τους είναι φτωχά σε βλάστηση, με κόκκινες οξειδωμένες επιφάνειες και σκούρο πράσινο χρώμα στο εσωτερικό, τυπικό για πετρώματα μανδύα όπως η ολιβίνη.
Υπάρχουν κι άλλα σημεία;
Παρότι η Macquarie θεωρείται μοναδική γιατί συνεχίζει να ωθείται προς τα πάνω, και το Gros Morne συχνά προβάλλεται ως «ένα από τα δύο μέρη» όπου μπορείς να περπατήσεις στον μανδύα, αυτό αμφισβητείται.
Και άλλα μέρη της Νέας Γης έχουν παρόμοια γεωλογική ιστορία, ενώ ακόμη και ο Κάρολος Δαρβίνος είχε παρατηρήσει ότι το αρχιπέλαγος St Peter και St Paul στον Ατλαντικό δεν είναι ηφαιστειογενές αλλά ανυψωμένο γεωλογικά.
Πώς εκτίθεται ο μανδύας στην επιφάνεια;
Υπάρχει ακόμη συζήτηση για το πώς τμήματα μανδύα ανεβαίνουν επάνω από τον φλοιό. Και η Macquarie και το Gros Morne σχηματίστηκαν σε τεκτονικά όρια. Συνήθως όταν οι πλάκες συγκρούονται, μία βυθίζεται κάτω από την άλλη.
Όμως υπάρχουν εξαιρέσεις. Μερικές φορές, όταν ήπειροι ενώνονται, συμπιέζουν ωκεάνιες ζώνες ανάμεσά τους, ανεβάζοντας τμήματα ωκεάνιου φλοιού και καμιά φορά και μανδύα, δημιουργώντας αυτό που λέγεται οφιολίτης.
Η Macquarie θεωρείται σχεδόν «αψεγάδιαστο» παράδειγμα τέτοιου σχηματισμού, παρότι η ακριβής διαδικασία παραμένει υπό μελέτη. Στο Gros Morne, η ιστορία είναι ακόμη πιο αρχαία και ασαφής.
gazzetta.gr
