Αν η Ευρωλίγκα είχε τους κανονισμούς του ΝΒΑ, οι μισές ομάδες θα είχαν αποβληθεί

Θα έλεγες πως όλες έχουν δικαίωμα ψήφου για ό,τι τους αφορά. Αυτά δεν γίνονται στην Εuroleague ή τουλάχιστον δεν γίνονταν στα 21 χρόνια που έκανε κουμάντο ο Jordi Bertomeu. Για όλους αποφάσιζαν οι 13 που εγκατέλειψαν τη FIBA και δημιούργησαν μια νέα συνθήκη, με στόχο να μοιράζεται το χρήμα σε όλους και να μην κρατάει το μεγαλύτερο ποσοστό η διοργανώτρια αρχή. Αυτό ήταν το βασικό πρόβλημα των Anadolu Efes, Baskonia, CSKA Moscow, FC Barcelona, Fenerbahce, Maccabi Tel Aviv, Milan, Ολυμπιακού,Παναθηναϊκού, Real Madrid και Zalgiris με τη FIBA, όπως ανακοίνωσαν κατά την αποχώρηση τους. Και ως ιδρυτικά μέλη της Euroleague είχαν πάντα ένα ιδιαίτερο status. Είχαν ωστόσο και μια παραπάνω εμπιστοσύνη, από αυτή που ενδεχομένως θα έπρεπε στον άνθρωπο που επέλεξαν για να κάνει κουμάντο. Παράδειγμα; Από την πρώτη στιγμή, του εκχώρησαν το δικαίωμα να διαχειρίζεται τις εμπορικές τους συμφωνίες, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να τους ρωτάει ή να τους δίνει τα ακριβή οικονομικά στοιχεία. Αυτό έγινε θέμα το περασμένο καλοκαίρι, που έγινε η αρχή του τέλους του Ισπανού, που σύμφωνα με την ανακοίνωση της Πέμπτης 21 Οκτωβρίου διανύει τους τελευταίους μήνες της πορείας του ως το αφεντικό της Euroleague. Ποιος θα είναι ο διάδοχος; Αυτοί που αποφασίζουν (οι 13 που λέγαμε) λένε πως υπάρχει κάποιος που έχει προκριθεί για τη θέση, χωρίς να έχει γίνει ακόμα γνωστό το όνομα του. Προ της διαδοχής ωστόσο, σκεφτήκαμε πως θα είχε ένα ενδιαφέρον να παρουσιάσει πώς λειτουργεί -διοικητικά- το ΝΒΑ που είναι γνωστό ως η καλύτερη λίγκα μπάσκετ του πλανήτη, μήπως και αποτελέσει πηγή έμπνευσης. Βέβαια, η εκεί επιχείρηση έχει ως κύριο στόχο το κέρδος (είναι η τρίτη πιο επικερδής επαγγελματική αθλητική λίγκα, μετά το NFL και το MLB). Στην Ευρώπη αν οι κορυφαίοι σύλλογοι χάσουν έως 3.000.000 ευρώ ένα χρόνο, κάνουν πάρτι για να γιορτάσουν την επιτυχία.

Οι κανονισμοί που αφορούν τη λειτουργία του ΝΒΑ χωρούν σε 92 σελίδες. Της Euroleague πιάνουν 468.

Ο Jordi Bertomeu. / Euroleague

Δημοσιεύτηκαν το 2014. Ήταν η πρώτη φορά που το ΝΒΑ προχώρησε σε αποκάλυψη του περιεχομένου που έως τότε ήταν μυστικό (αφορούσε ιδιοκτήτες, λίγκα και ένωση παικτών). Προφανώς και δεν είναι όλα τέλεια, κάπου στον πλανήτη. Στο ΝΒΑ έχουν αυτό το “it’s business” που κάνει τους παίκτες σακιά από τομάτες, σε ανταλλακτική κοινωνία. Είναι πολλοί οι NBAers που έχουν καταγγείλει το γεγονός και κάποιοι προσπαθούν την τελευταία διετία να διαλύσουν την κακή συνήθεια να μαθαίνουν οι παίκτες τελευταίοι πως την επομένη θα παίζουν σε άλλη ομάδα. Ξεκινάμε με το γεγονός ότι κομισάριος (στην Ευρώπη τον λες διευθύνοντα σύμβουλο ή/και πρόεδρο) είναι ο κατ’ αρχάς υπεύθυνος για το προϊόν. Τον βγάζουν οι ιδιοκτήτες των οργανισμών, μέσω της διαδικασίας της ψηφοφορίας. Από το 2017, όταν έγιναν κάποιες προσθήκες στους κανονισμούς, ο κομισάριος (Adam Silver) έχει τη δύναμη να επιβάλει δικές του ποινές, αν κρίνει ότι κάποια παράβαση τις αξίζει. «Το Καταστατικό και οι κανονισμοί συνιστούν συμβόλαιο μεταξύ των μελών της Ένωσης (Νational Βasketball Αssociation). Η Ένωση έχει οργανωθεί για να λειτουργεί τη λίγκα που συγκροτούν επαγγελματικές ομάδες μπάσκετ. Κάθε μία από αυτές είναι Μέλος της Ένωσης. Kάθε μέλος υπόκεινται στην εποπτεία και τον έλεγχο του Board of Governors (ας πούμε διοικητικό συμβούλιο -είναι αυτό των ιδιοκτητών των οργανισμών που διέγραψαν τον όρο αυτόν καθώς παρέπεμπε στη σκαβιά) και διοικείται βάσει του καταστατικού και των κανονισμών. Η Ένωση δεν πρέπει να λειτουργεί για το κέρδος». Το Άρθρο 3 έχει τίτλο “Conflicts of Interest”. Δηλαδή, σύγκρουση συμφερόντων. Υπάρχουν τέσσερις παράγραφοι, στις οποίες ξεκαθαρίζεται πως

• Δεν επιτρέπονται οι δοσοληψίες μεταξύ ανθρώπων (από διοικητικούς έως τον τελευταίο υπάλληλο) δυο διαφορετικών Μελών, προς διαιτητές ή τον Κομισάριο ή υπάλληλο της λίγκας.
• Ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ή να δανείσει χρήματα σε άλλο Μέλος.
• Ουδείς παίκτης, διαιτητής, άνθρωπος του «χ» Μέλους μπορεί να ‘χει μετοχές ή την όποια δραστηριότητα με οικονομικό όφελος, σε εταιρεία που ανήκει σε άλλο Μέλος.
• Ουδείς άνθρωπος ενός Μέλους μπορεί να ‘χει άμεση ή έμμεση οικονομική σχέση με έμμεση ή άμεση εμπλοκή σε άλλη λίγκα, ένωση ή ομάδα “εκτός και αν έχει ποσοστό μικρότερο του 1% ή αν αποκαλύψει όλα τα στοιχεία που αφορούν τη θέση και τα χρήματα αυτά, στο Board of Governors. Μετά θα χρειαστεί τα 3/4 των ψήφων, για την έγκριση”. Το αυτό ισχύει και για την όποια συμφωνία για ρύθμιση.
• Στο Άρθρο 4 υπάρχουν οι προϋποθέσεις που επιτρέπουν την αίτηση κάποιου να γίνει Μέλος (η ιστορία των Brooklyn Nets θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τα περισσότερα που χρειάζονται -με πρώτο την πόλη και δεύτερο το υπερσύγχρονο γήπεδο, που είναι υπερσύγχρονο ώστε να δίνει τα περισσότερα δυνατά έσοδα). Παρεμπιπτόντως, στη Euroleague αποφασίζουν και για αυτό οι (13) μέτοχοι.

Ακολουθεί έρευνα του κομισάριου, επί όλων όσων έχει καταθέσει ο αιτούμενος, η παρουσίαση της αίτησης στο Βoard και η έγκριση αυτού με τα 3/4 των ψήφων. Κάθε αίτηση συνοδεύεται με το ποσό του 1.000.000 δολαρίων. Είτε γίνει δεκτή, είτε όχι τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνται για τέλη, έξοδα και μισθούς. Σε περίπτωση που δεν μπει στη λίγκα ο ενδιαφερόμενο, παίρνει ό,τι περισσεύει. Αν μπει, το υπόλοιπο γίνεται πίστωση.

•  Στο Άρθρο 5 αναφέρεται η περίπτωση μεταφοράς της ιδιοκτησίας. Κοντολογίς θα σου πω ότι αν κάποιος θέλει να πουλήσει (το πλειοψηφικό πακέτο ή το όποιο ποσοστό μετοχών), δεν μπορεί να το κάνει αν δεν ενημερωθεί η λίγκα. Συνήθως μετά, ο κομισάριος περνά το αίτημα στο ΔΣ. Έχει ωστόσο, τη δυνατότητα να το απορρίψει πριν πάει στο ΔΣ, αν κρίνει πως αυτό είναι για το καλό της Ένωσης.
• Στο Άρθρο 6 «υπάρχουν τα όρια του χρέους» -καλά, μη φανταστείς ότι χάνονται.
• Στο Άρθρο 7 αναφέρονται τα πρέπει για τις μετακομίσεις οργανισμών (οι προϋποθέσεις είναι πολλές και η ουσία ότι πρέπει να εγκριθούν τα πάντα από το ΔΣ).
• Στο Άρθρο 8 θα διαβάσεις τα πρέπει των γηπέδων, για να πληρούν τις προϋποθέσεις -το πρόστιμο των 5.000.000 δολαρίων για αυτούς που δεν συμμορφώνονται και αυτό των 250.000 δολαρίων ανά αγώνα, σε περίπτωση που υπάρξει παράβαση του όποιου όρου.
• Στο Άρθρο 9 είναι οι λόγοι που μπορεί να ζητήσει οργανισμός να διεξαχθεί το όποιο παιχνίδι του, αλλού.
• Στο Άρθρο 10 εξηγείται η περιοχή στην οποία μπορεί να δρα το κάθε Μέλος -χωρίς να μπαίνει στα χωρικά ύδατα άλλου.

Κάπως έτσι, φτάνουμε στο Άρθρο 11 που έχει τίτλο «παραίτηση μέλους», στο 12 που έχει το «χρεωκοπία μέλους» και το 13 που αφορά το «τερματισμός ιδιοκτησίας ή ιδιότητας μέλους».

Τα αφεντικά είναι αρμόδια να βρουν τις λύσεις

Στις 26 Απριλίου του 2014 διέρρευσε το περιεχόμενο συνομιλίας που είχε το τότε αφεντικό των Clippers, Donald Sterling με μια φίλη του. Για την ακρίβεια, η φίλη του τον ηχογράφησε και πούλησε το -παρανόμως αποκτημένο- περιεχόμενο στο ΤΜΖ. Όποιος πάτησε το play τον άκουγε να κάνει ρατσιστικά σχόλια για τον Magic Johnson -με τον οποίον είχε φωτογραφηθεί η φίλη που λέγαμε. Κινητοποιήθηκαν άμεσα οι μηχανισμοί ώστε να «εξαφανιστεί» από τους ιδιοκτήτες του ΝΒΑ. Για αρχή, έγινε έρευνα που κατέληξε στο ότι υπάρχει πρόβλημα. Για την ιστορία, το UCLA απέρριψε προσφορά 3.000.000 δολαρίων του Sterling, για την έρευνα στη νεφροπάθεια, εξαιτίας των σχολίων του. Μέσα σε μια μέρα, ο Silver εκπόνησε το πλάνο που παρουσίασε την επομένη στη 10μελη επιτροπή που συγκροτήθηκε, για να αποφασίσει τα επόμενα βήματα -από την ισόβια αποβολή και το πρόστιμο των 2.5 εκατ. δολ. Σε αυτήν την επιτροπή ήταν εκπρόσωποι των Μinnesota, Miami, LA Lakers, Oklahoma City, New York, Boston, San Antonio, Phoenix, Indiana και του Toronto (όχι, κάντο λίγο εικόνα να γίνεται αυτό στην Ευρώπη). Ήταν υπεύθυνοι για να δώσουν λύσεις που τελικά θα χρειάζονταν τη ψήφο των 29 οργανισμών. Υπό την απειλή των χορηγών πως θα εγκατέλειπαν το ΝΒΑ (και βάσει σχετικής ρήτρας στα συμβόλαια, μπορούσαν να το κάνουν με χαρακτηριστική άνεση) αποφασίστηκε πως ο Sterling πρέπει να πουλήσει και ότι το ΝΒΑ θα έβρισκε αγοραστή. Σύμφωνα με το section 14 (που αναφέρει βήμα βήμα πώς γίνεται ένας τερματισμός -με πολύ ξεκάθαρο τρόπο), το ΝΒΑ άρχισε με καταγγελία εναντίον του Sterling, ο οποίος είχε πέντε ημέρες στη διάθεση του για να απαντήσει -από τη στιγμή που την έπαιρνε στα χέρια του. Αν δεν το έκανε, θα εκλαμβανόταν ως αποδοχή των κατηγοριών και η διαδικασία θα συνεχιζόταν, βάσει των κανονισμών. Εκείνος εξέδωσε προκλητική απάντηση, στην οποία αμφισβήτησε τα πάντα. Αρνήθηκε να πουλήσει και χαρακτήρισε ως ντροπή τη διαδικασία, ενώ έκανε μήνυση στο ΝΒΑ, ζητώντας 1 δισεκατομμύριο δολάρια για παράβαση του νόμου για το μονοπώλιο και των συνταγματικών του δικαιωμάτων. Τότε ο Κομισάριος συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη του Board of Governors για να ενημερώσει επί των κατηγοριών. Η συνάντηση έπρεπε να γίνει στο δεκαήμερο μετά την απάντηση του Sterling. Το ΔΣ ψήφισε επί των κατηγοριών, μαζεύτηκαν οι ψήφοι (3/4) και τερματίστηκε η παρουσία του μακροβιότερου ιδιοκτήτη οργανισμού του ΝΒΑ, έως εκείνη τη στιγμή. Πάντα βάσει των κανονισμών, η ιδιοκτησία περνούσε στη λίγκα και αφότου πληρώνονταν τα χρέη, θα έβγαινε στην αγορά. Εμφανίστηκε ωστόσο, ο Steve Balmer, πρώην CEO της Microsoft. και έδωσε 2.000.000.000 δολάρια για να πάρει τους Clippers. Πρόταση που αρχικά αρνήθηκε ο Sterling. Μετά την αποδέχθηκε και παράλληλα απέσυρε τη μήνυση κατά του ΝΒΑ. Ακολούθως, έλαβε την αίτηση διαζυγίου από την επί δεκαετίες σύζυγο του, Shelly -αίτημα που αποσύρθηκε.

Για ποιους άλλους λόγους απομακρύνονται ιδιοκτήτες

Οποιαδήποτε ενέργεια ιδιοκτήτη που πλήττει το προϊόν που λέγεται ΝΒΑ ή τον οργανισμό του ή τον οργανισμό άλλων τιμωρείται αυστηρά. Μπορεί να στοιχίσουν πικ σε NBA Draft, πέραν της αποβολής ή των δολαρίων. Τα χρηματικά πρόστιμα είναι η αρχή (ρώτα και τον Mark Cuban των Mavericks). Οι παραβάτες έχουν 30 ημέρες να πληρώσουν. Αλλιώς τίθεται θέμα αποβολής τους. Το αυτό ισχύει αν δεν τιμούν τους όρους των συμβολαίων που υπογράφουν με παίκτες, προπονητές, τη λίγκα, τους άλλους οργανισμούς κλπ. Όπως θα κατάλαβες, τα ρατσιστικά σχόλια είναι σοβαρό παράπτωμα στο ΝΒΑ, όπως και η όποια κίνηση δεν είναι σύμφωνη με τους κανονισμούς ή 100% νομότυπη. Με αποβολή κινδυνεύουν:

• Αυτοί που στοιχηματίζουν στα παιχνίδια της λίγκας, σε ιδιοκτησίες της λίγκας, σε παίκτες κλπ., όπως και εκείνοι που προτείνουν ή συμφωνούν σε έλεγχο του σκορ.
• Όσοι δεν προχωρούν σε άμεσες τιμωρίες μελών τους που ‘χουν καταδικαστεί από δικαστήριο, για ανάλογα παραπτώματα.
• Αν διαλυθεί η ομάδα τους εν μέσω σεζόν.
• Αν δεν παρουσιαστεί η ομάδα τους σε προγραμματισμένο μέρος για αγώνα προετοιμασίας, κανονικής περιόδου ή playoff.
• Αν παραποιήσει έγγραφα που κατατίθενται στην αίτηση Μέλους -και τα οποία φυσικά ελέγχονται.