Η ομάδα που τραγουδάει (σε κάθε ευκαιρία)

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γιοχάνεσμπουργκ βρέθηκε χρυσός.

Ακολουθήστε μας στο Google news

Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ο πυρετός του χρυσού κυρίευσε όλη τη χώρα. Χιλιάδες άνθρωποι άρχισαν να καταφθάνουν από παντού, νέα ορυχεία άνοιγαν συνεχώς και η «κορυφογραμμή των λευκών νερών», όπως λεγόταν τότε το μέρος, έγινε το επίκεντρο της οικονομικής ανάπτυξης της Νότιας Αφρικής. Για να στελεχωθούν όλα αυτά τα ορυχεία χρειαζόταν ανθρώπινα χέρια. Αυτά δεν προέρχονταν μόνο μέσα από τη χώρα. Χιλιάδες άντρες αλλά και έφηβοι από τη γειτονική Ζιμπάμπουε (πρώην Ροδεσία) άφηναν τις οικογένειες τους και μετακόμιζαν προσωρινά στα βορειοδυτικά της Ν. Αφρικής ψάχνοντας για μερικά μεροκάματα. Αρκετοί από αυτούς ήταν μέλη της φυλής Ντεμπέλε. Σε εκείνα τα ταξίδια μεταξύ της πατρίδας τους και του νέου χώρου εργασίας τους ακούστηκε για πρώτη φορά το «Shosholoza».

Το «Shosholoza είναι ένα παραδοσιακό τραγούδι των ανθρακωρύχων που γεννήθηκε εκείνα τα χρόνια σε μια προσπάθεια δεσίματος μεταξύ τους αλλά και αναπτέρωσης του ηθικού τους. Ο ρυθμός του συνήθως συμβάδιζε με το χτύπημα της αξίνας στο έδαφος ενώ τις περισσότερες φορές το τραγούδι ξεκινούσε από έναν άντρα που τραγουδούσε μόνος. Οι υπόλοιποι έμπαιναν στη συνέχεια ως δεύτερες φωνές, επαναλαμβάνοντας κάθε φορά τον στίχο που έλεγε. Το τραγούδι βοηθούσε τους εργάτες να ξεχαστούν και να αντέξουν τη σκληρή δουλειά, τους αναπτέρωνε το ηθικό και τους υπενθύμιζε πως δεν είναι μόνοι σε εκείνη την τρομακτική μαυρίλα των άκρως επικίνδυνων ορυχείων της εποχής. H ίδια η λέξη άλλωστε, στην τοπική διάλεκτο σημαίνει «προχωράμε».

Το κομμάτι με διάφορες παραλλαγές στους στίχους άντεξε στο χρόνο και πολύ αργότερα χρησιμοποιήθηκε και ως σύμβολο αλληλεγγύης και κραυγή ενάντια στις αδικίες του απαρτχάιντ. Στα τέλη του 20ου αιώνα έγινε κάτι σαν ανεπίσημος ύμνος της Ν. Αφρικής, ένα τραγούδι που χρησιμοποιείται σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως σε πολιτιστικές αλλά και αθλητικές συναντήσεις. Ή και σε ένα συνδυασμό αυτών, όπως για παράδειγμα το «Invictus» του Κλιντ Ίστγουντ που ασχολείται με την ομάδα ράγκμπι της Ν. Αφρικής. Εκεί ο κόσμος στο γήπεδο το τραγουδάει για ώρα σε μια από τις πιο δυνατές σκηνές της ταινίας.

Μια από τις ομάδες που το έχουν τραγουδήσει είναι και η Μαμελόντι Σάνταουνς. Ο θρύλος μάλιστα λέει ότι ήταν αυτό που επέλεξαν οι παίκτες να πούνε την ώρα που ετοιμάζονταν να βγουν να παίξουν στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ Αφρικής το 2016, τη μέρα δηλαδή που κέρδισαν για πρώτη και μοναδική έως τώρα φορά τη μεγαλύτερη διασυλλογική διοργάνωση της ηπείρου.

Αν κάποιος έχει ασχοληθεί έστω και λίγο με το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων που διεξάγεται αυτές τις μέρες στις ΗΠΑ, σίγουρα θα έχει δει κάποιο από τα υπέροχα βίντεο που δείχνουν μερικούς παίκτες να τραγουδούν και να προχωρούν με έναν συγκεκριμένο, αργό βηματισμό είτε κατά την είσοδο τους στο ξενοδοχείο, είτε στους διαδρόμους των αποδυτηρίων, λίγο πριν βγουν στο χόρτο για την προθέρμανση.

Σε αρκετά από αυτά ακολουθείται το ίδιο μοτίβο με αυτό που υιοθέτησαν οι ανθρακωρύχοι ενάμιση αιώνα πριν. Ένας βασικός τραγουδιστής ξεκινάει μόνος του και οι υπόλοιποι τον συνοδεύουν επαναλαμβάνοντας τους στίχους. Σε μια εποχή που η ομογενοποίηση κυριαρχεί παντού στο ποδόσφαιρο οι Αφρικανοί γενικότερα και οι ποδοσφαιριστές της Μαμελόντι Σάνταουνς στο συγκεκριμένο παράδειγμα μας υπενθυμίζουν ότι η διαφορετικότητα είναι πολλές φορές το αλατοπίπερο μιας παγκόσμιας διοργάνωσης.

Η Μαμελόντι Σάνταουνς δεν είναι φυσικά η μόνη ομάδα που επιστρατεύει το τραγούδι για να φτιάξει καλό κλίμα. Αυτό είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα αρκετών νοτιοαφρικάνικων συλλόγων. Ακόμα και η εθνική της Ν. Αφρικής χρησιμοποιεί αυτόν τον τρόπο για να επιταχύνει το δέσιμο των παικτών και να τους κάνει να νιώσουν ως ομάδα. Το συλλογικό τραγούδι βοηθάει επιπρόσθετα στη χαλάρωση των ποδοσφαιριστών από την ένταση του επικείμενου αγώνα και στη διοχέτευση της συσσωρευμένης ενέργειας που έχουν σε μια διαφορετική, ακίνδυνη αλλά θετική δραστηριότητα. Για τους Αφρικανούς αυτός είναι και ένας τρόπος σύνδεσης με τις πολιτισμικές τους ρίζες, αφού το τραγούδι και ο χορός αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της περιοχής. “Η μουσική στην Αφρική συχνά μεταφέρει μηνύματα. Δεν τη χρησιμοποιούμε μόνο για διασκέδαση. Είναι πάντα κι ένα μέσο κοινωνικής σύνδεσης, διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών” δήλωσε κάποτε ο Γιουσού Ν’ Ντουρ, ένας από τους πιο διάσημους Αφρικανούς μουσικούς, γνωστός και στον υπόλοιπο κόσμο από το τραγούδι «7 seconds».

Η μεγαλύτερη στιγμή στην ιστορία του συλλόγου: Η κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ το 2016

Το τραγούδι και το ποδόσφαιρο συνυπάρχουν στους νοτιοαφρικάνικους συλλόγους σε αδιανόητο για τον μέσο ευρωπαίο βαθμό. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν δεκάδες βίντεο με τους ποδοσφαιριστές να τραγουδούν σε κάθε πιθανή ευκαιρία. Όχι μόνο την ώρα που ετοιμάζονται να βγουν για ένα σημαντικό παιχνίδι. Σε κάποιες περιπτώσεις τραγουδούν όταν φτάνουν στο ξενοδοχείο, μέσα στο πούλμαν, όσο βρίσκονται στα αποδυτήρια, όταν βγαίνουν για τη σέντρα και φυσικά όταν τελειώνει ο αγώνας σε περίπτωση που αυτός έχει κυλήσει με τον τρόπο που θέλουν.

Aυτό συμβαίνει συχνά καθώς η Μαμελόντι Σάνταουνς είναι η πιο πετυχημένη ομάδα εντός Ν. Αφρικής με 18 πρωταθλήματα. Τα πέντε εξ αυτών τα κέρδισε με προπονητή έναν γνωστό μας, τον Πίτσο Μοσιμάνε. Το 1989 ο Μοσιμάνε είχε μετακομίσει στην Αθήνα ως ένας υποσχόμενος μέσος για λογαριασμό του Ιωνικού. Στη Νίκαια έμεινε έξι χρόνια, έπαιρνε δυο λεωφορεία κάθε μέρα για να πάει στην προπόνηση και καθοδηγήθηκε από μεγάλες μορφές του ελληνικού ποδοσφαίρου. Δεν γνωρίζουμε πόσο βοήθησε η εμπειρία αυτή στο να διαμορφωθεί η ποδοσφαιρική προσωπικότητα του αλλά το σίγουρο είναι πως η προπονητική του καριέρα αποδείχτηκε αρκετά επιτυχημένη, αφού στη συλλογή του βρίσκονται ήδη είκοσι τρόπαια, ανάμεσα τους και τρία Τσάμπιονς Λιγκ Αφρικής.

O «Γκουαρντιόλα της Αφρικής» Πίτσο Μοσιμάνε

O Μοσιμάνε ήταν από τους ανθρώπους που υποστήριζαν την ιδιαίτερη αυτή ιεροτελεστία των παικτών του ενώ ένιωθε και περήφανος που κι άλλες ομάδες είχαν ακολουθήσει το παράδειγμα τους, χορεύοντας κάποιες φορές ακόμα και μετά από αρνητικά αποτελέσματα. “Ο κόσμος μας και οι παίκτες μας δίνουν πολλές φορές μια παράσταση και χαίρομαι που αρκετοί έχουν ακολουθήσει το παράδειγμα μας. Θεωρώ ότι είναι μια όμορφη εικόνα που δείχνει ότι είμαστε πραγματικά μια μεγάλη, ενωμένη οικογένεια”. Αν το να μπαίνεις στον αγωνιστικό χώρο τραγουδώντας ρυθμικά ένα κομμάτι που σε κάποιες περιπτώσεις μοιάζει με μοιρολόι αποτελεί μια τελείως ξένη εικόνα για εμάς, το να τραγουδάς μαζί με τους φιλάθλους σου μετά από ήττες μοιάζει σχεδόν εξωγήινο. Όπως είπαμε όμως, στην Αφρική η μουσική και ο χορός υπάρχουν παντού. Ακόμα και εκεί που δεν φανταζόσουν ότι θα τα συναντήσεις.

Όταν πριν από δυο χρόνια έφυγε από τη ζωή ο επί χρόνια διευθυντής επικοινωνίας του συλλόγου, ο Άλεξ Σοκοάνε γνωστός στους φίλους και ως «Χρυσοδάκτυλος», το βίντεο που κυκλοφόρησε από την κηδεία του περιείχε σκηνές που έχουμε δει μόνο στη Νέα Ορλεάνη μετά από κάποια τζαζ κηδεία. Εκατοντάδες άνθρωποι, πολλοί ντυμένοι με τα χρώματα της αγαπημένης του Μαμελόντι Σάνταουνς, τραγουδούσαν και χόρευαν γύρω από το φέρετρο τιμώντας με αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο το νεκρό και γιορτάζοντας τη ζωή που πρόλαβε να ζήσει.

BEST OF THEMASPORTS