Νέα Σαλαμίνα, ετών 77!

Αν κάποτε η ιστορία αναζητήσει τους ιδρυτές του αθλητικού σωματείου της Νέας Σαλαμίνας στην Αμμόχωστο, μπορεί εύκολα να παραπέμψει στην ιδρυτική συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο θέατρο «Χατζηχαμπή» στις 7 του Μάρτη 1948. Στην πραγματικότητα όμως η όλη προεργασία και τελική απόφαση πάρθηκε από επτά οραματιστές νέους, σε μια σύσκεψη που έγινε τρεις εβδομάδες νωρίτερα, στις 14 του Φλεβάρη 1948. Η σύσκεψη αυτή έγινε στο καφενείο του Ανδρέα Πάρπα που ήταν δίπλα στη Δημοτική Αγορά Αμμόχωστου, στο κέντρο της πόλης και οι συμμετέχοντες σε αυτή ήταν οι ακόλουθοι:

– Νικής Γεωργίου και Αντώνης Τότσης πρωταθλητές στίβου του ΓΣΕ
– Ανδρέας Πασχαλίδης παράγοντας του σωματείου της Ανόρθωσης
– Ανδρέας Πάρπας πρώην ποδοσφαιριστής της Ανόρθωσης
– Παναγιώτης Καλογήρου αθλητής του ΓΣΕ
– Κώστας Ελευθερίου και Νίκος Κόκκινος παράγοντες της αριστεράς στην Αμμόχωστο.

Αυτοί οι νέοι ήταν άτομα με προοδευτικές πολιτικές πεποιθήσεις, ανήκαν στο χώρο της αριστεράς και του ΑΚΕΛ και είχαν ενεργό σχέση με το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό αλλά δεν ανέχονταν τον τρόπο με τον οποίο οι παράγοντες της δεξιάς πολιτικοποιούσαν τον αθλητισμό και τον χειραγωγούσαν.

Η πολιτικοποίηση του αθλητισμού και η προσπάθεια της δεξιάς να ελέγξει και τους αθλητικούς θεσμούς, αποτελούσε μέρος της ευρύτερης αντίδρασης να ελέγξει και να σταματήσει τη διείσδυση της αριστεράς στην κυπριακή κοινωνία. Οι προσπάθειες αυτές καθοδηγούνταν από άτομα που ασχολούνταν με την πολιτική και ανήκαν στο Κυπριακό Εθνικό Κόμμα (ΚΕΚ), που είχε ιδρυθεί ως αντίβαρο του ΑΚΕΛ στις αρχές της δεκαετίας του 1940. Σύμφωνα με πηγές του Ντίνου Φοινικαρίδη στο βιβλίο του «Ποδόσφαιρο – άθλημα του λαού ή των κομματικών ελίτ;» (2013) «από τον Δεκέμβρητου 1943, τα μέλη του ΚΕΚ στεγάζονταν στο οίκημα τηςΑνόρθωσης, η οποία φιλοξενούσε το κόμμα για 6 χρόνια.»

Στην Αμμόχωστο ο ΓΣΕ και η Ανόρθωση ήταν οι μόνοι σύλλογοι που ασχολούνταν με τον αθλητισμό. Μέσα στις τάξεις του ο ΓΣΕ είχε προοδευτικούς αθλητές στίβου που ήταν οι κορυφαίοι στην Κύπρο ενώ στην Ανόρθωση έπαιζαν ποδοσφαιριστές με προοδευτικές αντιλήψεις. Τέτοιοι αθλητές ήταν οι παγκυπριονίκες τότε Αντώνης Τότσης και Νικής Γεωργίου. Όμως μέσα στο πνεύμα της εποχής εκείνης τόσο ο ΓΣΕ όσο και η Ανόρθωση άρχισαν να επιβάλλουν περιορισμούς διαφόρων μορφών.

Η 7η του Μάρτη 1948

Η ιδρυτική συνέλευση του υπό «εκκόλαψη» σωματείου έγινε, όπως είχε προγραμματιστεί, στις 7 του Μάρτη1948, στο κινηματοθέατρο «Χατζηχαμπή» Αμμοχώστου.

Στη συνέλευση προέδρευσε ο Γιώργος Φάνος και πήραν μέρος γύρω στα 150 ιδρυτικά μέλη. Το καταστατικό του σωματείου κατέθεσε ο Κώστας Ελευθερίου ενώ αποφασίσθηκε και το όνομα του σωματείου ως «ΑΘΛΗΤΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΣΩΜΑΤΕΙΟΝ ΝΕΑ ΣΑΛΑΜΙΣ». Στην ιδρυτική συνέλευση είχε προταθεί και το όνομα «Αρσινόη» από τον γιατρό Γεώργιο Φάνο αλλά η πλειοψηφία της συνέλευσης ψήφισε το ΝΕΑ ΣΑΛΑΜΙΣ.

Η ιδέα για το όνομα αυτό ξεκίνησε από μια εισήγηση του Ευαγόρα Λανίτη που είχε προτείνει σε κάποιους Παγκύπριους αγώνες όπως η Ανόρθωση μετονομασθεί σε Σαλαμίνα (λόγω της αρχαίας Σαλαμίνας), πράγμα που δεν έγινε δεκτό. Η ιδέα για ένα τέτοιο όνομα κρατήθηκε και επανήλθε με την ίδρυση του νέου σωματείου.

Το πρώτο 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο της Νέας Σαλαμίνας καταρτίσθηκε σε σώμα ως ακολούθως:

– Ανδρέας Πασχαλίδης (Πρόεδρος)
– Γεώργιος Φάνος (Αντιπρόεδρος)
– Κώστας Ελευθερίου (Γ. Γραμματέας)
– Μιχαήλ Δανιήλ Σιαλής (Ταμίας)
– Αντώνης Τότσης (Εισπράκτορας)
– Λυκούργος Αρχοντίδης (υπ. ποδοσφαίρου)
– Νίκος Κόκκινος (υπ. ποδοσφαίρου)
– Παναγιώτης Καλογήρου (υπ. στίβου)

Λίγες μέρες μετά την ιδρυτική συνέλευση και με εισήγηση του τότε Δήμαρχου Αμμοχώστου, Αδάμ Αδάμαντος, αφαιρέθηκε η λέξη «πνευματικό» από το όνομα και παρέμεινε το «ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΝΕΑ ΣΑΛΑΜΙΣ»

Η εφημερίδα «Δημοκράτης» έγραψε τα ακόλουθα στην έκδοση της στις 8 Μαρτίου 1948, κάτω από τον τίτλο «ΜΙΑ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΒΑΡΩΣΙ» και τον υπότιτλο Ιδρύθηκε νέο αθλητικό σωματείο η «Νέα Σαλαμίς».

Σήμερα στις 11 π.μ. έγινε στο θέατρο Χ”Χαμπή η ιδρυτική συνέλευση του νέου αθλητικού σωματείου της πόλης μας.  

«Νέα Σαλαμίς».

Το προεδρείο αποτελέσθηκε από τούς κκ. Ανδρέα Πασχαλίδη, Γεώργιο Φάνο, γιατρό, και Κώστα Ελευθερίου. Μιλώντας ο κ. Γ. Φάνος τόνισε ότι η προοδευτικότερη πόλη του νησιού μας, η Αμμόχωστος, «δεν έχει μέχρι σήμερα ένα πραγματικό καθαρά αθλητικό σωματείο. Ανάλυσε επίσης το πρόγραμμα του σωματείου, σαν αθλητικού και πνευματικού κέντρου της πόλης μας και κάλεσε όλους τους αθλητές και τους φιλάθλους να μπουν στο νέο σωματείο.»

Σε συνέχεια ο κ. Ελευθερίου κατάθεσε το σχέδιο καταστατικού που εγκρίθηκε με λίγες τροποποιήσεις. Τέλος βγήκε με ψηφοφορία το Διοικητικό Συμβούλιο από τους κ.κ. Γ. Φάνο, Α. Πασχαλίδη. Λυκ. Αρχοντίδη, Κ. Ελευθερίου,Μ. Κόκκινο, Μ. Δανιήλ και Αντ. Τότση. Η Συνέλευση αποφάσισε να εκδώσει διακήρυξη σε όλους τους αθλητές και φιλάθλους και να τους καλεί να ενισχύσουν το έργο του νέου σωματείου.

Όνομα, έμβλημα και χρώματα

Η Νέα Σαλαμίνα φέρει το όνομα της αρχαίας πόλης της Κύπρου Σαλαμίς. Το αρχαίο όνομα “Σαλαμίς” προέρχεται απο τη ρίζα Σαλ = άλας, δηλαδή το αλμυρό νερό, και το -άμις που σημαίνει στη μέση. Μια φούχτα γης δηλαδή στη μέση του θαλασσινού νερού. Το έμβλημα της Νέας Σαλαμίνας καταγράφει το σχήμα μιας ασπίδας όπου σε ερυθρόλευκο φόντο υπάρχουν οι πέντε κύκλοι της ολυμπιακής σημαίας, το σύμβολο του ολυμπιακού πνεύματος.

Οι πέντε κύκλοι παραπέμπουν στην οικομενικότητα και την παγκόσμια ενότητα των ηπείρων και των λαών της ανθρωπότητας. Στο φόντο των ολυμπιακών κύκλων, υπάρχουν εννιά στήλες (5 λευ κές και 4 κόκκινες) που εναλλάσσονται συμμετρικά στο έμβλημα.Το λευκό χρώμα προσδίδει φωτεινότητα, συμβολίζοντας την αγνότητα και την καθαρότητα. Το κόκκινο χρώμα παραπέμπει στη φωτιά και την καθαρτική της ιδιότητα, στον έρωτα και το χρώμα της καρδιάς και του αίματος. Συμβολίζει τον θυμό και την ορμή της επανάστασης, το πάθος, τη δράση και την ενεργητικότητα που ταυτίζονται πλήρως με την ανάγκη των αδικιμένων, των μη προνομιούχων ανθρώπων της πόλης και επαρχίας Αμμοχώστου στην πάλη για κοινωνική δικαιοσύνη.

Τα πρώτα χρώματα της Νέας Σαλαμίνας ήταν το κίτρινο και το βυσσινί.Με αυτά αγωνίστηκε για δύο χρόνια στο πρωτάθλημα της ΚΕΠΟ. Μετά το 1950 το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε την καθιέρωση του ερυθρόλευκου χρώματος. Η εισήγηση στηριζόταν στη σκέψη πως το κόκκινο συμβολίζει τη δύναμη, τον αγώνα και την αυτοπεπήθηση. Το άσπρο την ειρήνη, την αλληλεγγύη και την ευγενή άμιλλα.

Η ίδρυση της ΚΕΠΟ και η ένταξη στην ΚΟΠ

Η Νέα Σαλαμίνα μαζί με άλλα αριστερά σωματεία που ιδρύθηκαν την ίδια περίοδο,  προσπαθούσαν για τρία συνεχόμενα χρόνια να πείσουν την ΚΟΠ να τα δεχθεί ως μέλη της, αλλά η ΚΟΠ απέρριπτε το αίτημα τους. Έτσι, τα αριστερά σωματεία προχώρησαν στην ίδρυση μιας νέας ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της Κυπριακής Ερασιτεχνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΚΕΠΟ), το Δεκέμβριο του 1948. Η νέα ομοσπονδία, που διοργάνωνε πρωταθλήματα και κύπελλα, έγινε αφορμή για να στραφούν στα γήπεδα χιλιάδες νέοι φίλαθλοι. Οι αγώνες του πρωταθλήματος της ΚΕΠΟ προσέλκυαν πολύ περισσότερους φιλάθλους από αυτούς της ΚΟΠ. Στην ΚΕΠΟ συμμετείχαν έξι ομάδες: η Νέα Σαλαμίνα με έδρα την Αμμόχωστο, η Ομόνοια και ο Ορφέας με έδρα τη Λευκωσία, η Αλκή με έδρα τη Λάρνακα, ο ΑΜΟΛ με έδρα τη Λεμεσό (που το 1951 μετονομάστηκε σε Ανταίο) και ο Νέος Αστέρας με έδρα τη Μόρφου.

Η ύπαρξη δύο ποδοσφαιρικών ομοσπονδίών και η διεξαγωγή δύο πρωταθλημάτων σε μια μικρή χώρα, όπως η Κύπρος, ήταν κάτι το πρωτοφανές. Δημιουργούνταν προβλήματα οικονομικά και γηπεδικά. Ο διαχωρισμός αποτελούσε τροχοπέδη στις προοπτικές για πρόοδο και ανάπτυξη του κυπριακού ποδοσφαίρου. Επιπρόσθετα, τα σωματεία θεωρούσαν ότι το πνεύμα του αθλητισμού είναι η συναδέλφωση και φιλία και όχι διαχωρισμός και διακρίσεις.

Το καλοκαίρι του 1953, όλοι σχεδόν οι κορυφαίοι αθλητικοί παράγοντες της εποχής τάσσονταν υπέρ της ενοποίησης του κυπριακού ποδοσφαίρου. Τον Αύγουστο του 1953 η Νέα Σαλαμίνα, η Ομόνοια, η Αλκή και ο Ανταίος υπέβαλλαν κοινή αίτηση στην ΚΟΠ για εγγραφή στη δύναμη της ως σωματεία Α΄ κατηγορίας. Τον επόμενο μήνα, στις 19 Σεπτεμβρίου 1953, η ΚΟΠ έκανε δεκτή την αίτηση της Νέας Σαλαμίνας, της Ομόνοιας και του Ανταίου για ένταξη τους στην ΚΟΠ. Η ενοποίηση του ποδοσφαίρου ήταν γεγονός. Η πολεμική όμως της ΚΟΠ προς τα σωματεία αυτά συνεχίστηκε. Απέρριψε την αίτηση της Αλκής, του Ορφέα και του Νέου Αστέρα Μόρφου (τα δύο πρώτα εντάχθηκαν ένα χρόνο αργότερα), ενώ επικαλούμενη το καταστατικό της, υποστήριξε ότι μια ομάδα έπρεπε να συμμετάσχει στο πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας και οι άλλες δύο στην. Οι ομάδες της ΚΕΠΟ αποδέχτηκαν τις προϋποθέσεις αυτές με σκοπό να επιτευχθεί τελικά η ενοποίηση. Σε ειδική συνεδρία της ΚΕΠΟ αποφασίστηκε να ενταχθεί στην Α΄ κατηγορία η Ομόνοια και στη Β΄ κατηγορία η Νέα Σαλαμίνα και ο Ανταίος. Μετά τις εξελίξεις αυτές, η ΚΕΠΟ αυτοδιαλύθηκε.

Η Νέα Σαλαμίνα αγωνίστηκε στην Β’ κατηγορία της ΚΟΠ για 2 χρονιές πετυχαίντοντας την άνοδο της στην Α’ κατηγορία την περίοδο 1955-56. Έκτοτε καθιερώθηκε στα σαλόνια των μεγάλων της ΚΟΠ. Στο πρώτο επίσημο παιχνίδι στην Α’ κατηγορία, η Νέα Σαλαμίνα πέτυχε ιστορική νίκη απένταντι στην Ανόρθωση με 3-2, που ήταν και η πρώτη νίκη απέναντι στην συμπολίτιδα απο την ίδρυση της Νέας Σαλαμίνας.

Δημοτικό Στάδιο Αμμοχώστου

Ο εκδιωγμός των Σαλαμιναίων απο το στάδιο ΓΣΕ και οι ανάγκες για προπονητικό χώρο οδήγησαν τους διοικούντες την ομάδας σε αναζήτηση γηπέδου. Αρχικά, η Νέα Σαλαμίνα αγωνίστηκε στο γήπεδο του Αγίου Λουκά (Προόδου) στην Αμμόχωστο. Παράλληλα, το σωματείο άρχισε τις προσπάθειες για δημιουργία ιδιόκτητου σταδίου.

Ο Γαβριήλ Μακρής, δημοτικός σύμβουλος Αμμοχώστου και παράλληλα ποδοσφαιριστής της Νέας Σαλαμίνας, προώθησε την εισήγηση του σωματείου για δημιουργία σταδίου. Την εποχή εκείνη, το Ισραήλ έκανε δωρεά στο δήμο Αμμοχώστου τρεις χιλιάδες λίρες, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη βοήθεια που πρόσφεραν οι κάτοικοι της Αμμοχώστου στους Εβραίους πρόσφυγες. Η δωρεά προοριζόταν για υλοποίηση ενός κοινωφελούς έργου. Το δημοτικό συμβούλιο Αμμοχώστου αποφάσισε όπως «η οικονομική βοήθεια των Εβραίων παραχωρηθεί για τη δημιουργία Δημοτικού Αθλητικού Σταδίου, το οποίο να είναι στη διάθεση των Αμμοχωστιανών για την προώθηση και εξάπλωση του μαζικού λαϊκού αθλητισμού».

Η κατασκευή του σταδίου ξεκίνησε στις αρχές του 1949 με την καθοριστική συμβολή λαικών οργανώσεων και γενικότερα τον απλό κόσμο της Αμμοχώστου που με εθελοντική εργασία εργάστηκαν για την οικοδόμησή του. Το στάδιο ολοκληρώθηκε το 1952 και αποτέλεσε το πρώτο στάδιο της Κύπρου με στέγαστρο στις κερκίδες. Εκεί η Νέα Σαλαμίνα αγωνίστηκε την περίοδο 1952-53. Από το 1953, μετά την ενοποίηση των ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών, καθορίστηκε ως έδρα της το στάδιο ΓΣΕ. Το Δημοτικό Στάδιο Αμμοχώστου χρησιμοποιήθηκε για τις προπονήσεις της ομάδας μέχρι και το 1974.

Η άνοδος στην Α’ Κατηγορία και οι πρώτες επιτυχίες 

Μετά την ενοποίηση του κυπριακού ποδοσφαίρου το 1953, η Νέα Σαλαμίνα εντάχθηκε στη Β΄ κατηγορία της ΚΟΠ. Την πρώτη ποδοσφαιρική περίοδο, 1953-54, ο στόχος της Νέας Σαλαμίνας ήταν η άνοδος στην Α΄ κατηγορία. Η Νέα Σαλαμίνα τερμάτισε δεύτερη, χάνοντας την ευκαιρία να διεκδικήσει την άνοδο.

Την επόμενη αγωνιστική περίοδο, στέφθηκε πρωταθλήτρια της Β΄ κατηγορίας και συγχρόνως διασφάλισε την άνοδό της στην Α΄ κατηγορία. Την ίδια περίοδο, η Νέα Σαλαμίνα πέτυχε ιστορική νίκη στο κύπελλο Κύπρου 1954-55, αποκλείωντας μια από τις ισχυρότερες ομάδες της εποχής, τον ΑΠΟΕΛ, με νίκη 3-2 μέσα στο ΓΣΕ. Παρόμοια επιτυχία είχε 57 χρόνια μετά, την περίοδο 2001-02 και αφού αγωνιζόταν στη Β΄ κατηγορία, απέκλεισε και πάλι τον μετέπειτα πρωταθλητή ΑΠΟΕΛ εκτός έδρας με 1-0, στο ΓΣΠ.

Ιστορική αποτελεί η περίοδος 1955-56 καθώς ήταν η πρώτη φορά που η Νέα Σαλαμίνα συμμετείχε στην Α΄ κατηγορία, πραγματοποιώντας αξιόλογη πορεία ως νεοφώτιστη στην κατηγορία, κατακτώντας την τρίτη θέση. Αυτή είναι και η καλύτερη θέση που έχει κατακτήσει στην ιστορίας της, θέση που κατέκτησε τέσσερις φορές. Αξιοσημείωτο της περιόδου αυτής ήταν και η νίκη στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος απέναντι στην Ανόρθωση στο ΓΣΕ. Η νίκη αυτη αποτελεί την πρώτη της στην Α΄ κατηγορία και πρώτη επί της Ανόρθωσης.

Περι τα τέλη της δεκαετίας κάνουν την εμφάνιση τους με την πρώτη ομάδα νεαρά ταλέντα, όπως ο Μιχάλης Ορφανίδης και Σοφοκλής Κότροφος, που έμελλε να γράψουν την δική τους ιστορία με τα ερυθρόλευκα χρώματα στα χρόνια που θα ακολουθούσαν. Τέλος, στην χρονιά 1959-60, αναλαμβάνει προπονητής ο Νικής Γεωργίου ο οποίος αποτέλεσε ενα τεράστιο και ξεχωριστό κεφάλαιο για την Νέα Σαλαμίνα.

Κοντά στον πρώτο τίτλο αλλά…οι αδικίες μας τον στέρησαν

H δεκαετία του ’60 σημαδεύτηκε απο πολλές επιτυχίες αλλά και μεγάλες ατυχίες και αδικίες εις βάρος της ομάδας που της στέρησαν κάποιο τίτλο. Στην πρώτη χρονιά της δεκαετίας, η ομάδα μας κάνει καλή πορεία στο πρωτάθλημα ενώ φτάνει για δεύτερη φορά στην σύντομη ιστορία της στα ημιτελικά του Κυπέλλου Κύπρου. Την περίοδο 1963-64 τo πρωτάθλημα διακόπηκε τον Δεκέμβριο του 1963 λόγω των δικοινοτικών διαταραχών και δεν συνεχίστηκε ποτέ. Μέχρι τη στιγμή της διακοπής η Νέα Σαλαμίνα ήταν στην τρίτη θέση με ένα βαθμό διαφορά από τον πρώτο και το δεύτερο. Μαζί με την Ομόνοια και τον ΑΠΟΕΛ αποτελούσαν τους πρωταγωνιστές της περιόδου μέχρι τη στιγμή που διακόπηκε.

Η περίοδος 1965-66 ήταν μια χρονιά ανεπανάληπτη, μοναδική και ιστορική. Σωστά χαρακτηρίσθηκε σαν “χρυσή χρονιά” αλλά ταυτόχρονα και σαν “μεγάλη άτυχη χρονιά”. Μερίδα του αθλητικού τύπου υποστήριξε πως η Νέα Σαλαμίνα έπαιζε το καλύτερο ποδόσφαιρο στην Κύπρο. Στο πρωτάθλημα, η ομάδα διεκδίκησε τον τίτλο μέχρι το τελευταίο παιχνίδι της χρονιάς. Ξεκίνησε με συνεχόμενες νίκες ενώ κέρδισε και όλους τους μεγάλους αντιπάλους της τότε εποχής. Στην προτελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος η Ομόνοια και η Σαλαμίνα ισοβαθμούσαν στην κορυφή, ενώ ο Ολυμπιακός ακολουθούσε με ένα βαθμό διαφορά. Στο παιχνίδι με τον Ολυμπιακό Λευκωσίας, ενώ προηγείτο η Νέα Σαλαμίνα με 2-1, ο διαιτητής πρόσθεσε αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, δίνοντας την ευκαιρία στον Ολυμπιακό να ισοφαρίσει. Μετά από συμπλοκές στα τελευταία δευτερόλεπτα το παιχνίδι διακόπηκε και η δικαστική που ακολούθησε αποφάσισε την επανάληψή του.

Μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση, το πρωτάθλημα είχε τελειώσει. Στη βαθμολογία πρώτη ήταν η Ομόνοια με 50 βαθμούς, δεύτερη η Νέα Σαλαμίνα με 47 βαθμούς και τρίτος ο Ολυμπιακός με 46 βαθμούς. Η Νέα Σαλαμίνα με νίκη επί του Ολυμπιακού κατακτούσε το πρωτάθλημα αφού είχε καλύτερη αναλογία τερμάτων από την Ομόνοια. Στις 31 Μαΐου 1966 πληθώρα λεωφορείων και αυτοκινήτων ξεκίνησαν από το πρωί από την Αμμόχωστο προς τη Λευκωσία. Η Νέα Σαλαμίνα τελικά ηττήθηκε με 6-3 χάνοντας την ευκαιρία να στεφθεί πρωταθλήτρια. Η καλύτερη άμυνα του πρωταθλήματος, που είχε δεχθεί μόνο 15 τέρματα σε 19 αγωνιστικές, δέχθηκε έξι σε ένα μόνο παιχνίδι, σαφώς επηρεασμένη από τα γεγονότα.

Η ήττα αυτή προκάλεσε προβλήματα και ορισμένοι ποδοσφαιριστές δεν εμφανίστηκαν ξανά στην ομάδα με αποτέλεσμα να παρουσιαστεί αποδυναμωμένη στο τελικό κυπέλλου με αντίπαλο τον Απόλλωνα. Παρά το γεγονός πως αποτελούσε το φαβορί για την κατάκτηση του κυπέλλου, ηττήθηκε με 4-2. Την περίοδο αυτή η Νέα Σαλαμίνα είχε την καλύτερη άμυνα του πρωταθλήματος με 21 τέρματα σε 20 παιχνίδια, για πρώτη και μοναδική φορά. Τις τελευταίες περιόδους της δεκαετίας, η Νέα Σαλαμίνα κατακτούσε θέσεις στα μέσα του βαθμολογικού πίνακα, πραγματοποιώντας αξιόλογες πορείες στο κύπελλο. Οι μαζικές φυγές ποδοσφαιριστών της, είτε προς το εξωτερικό είτε προς άλλες πόλεις, αλλά και το γεγονός πως αρκετοί ποδοσφαιριστές της ήταν στρατεύσιμοι, επηρέασαν την ομάδα.

Η προσφυγιά και τα πρώτα δύσκολα χρόνια 

Οι πρώτες χρονιές της δεκατίας του ’70 ήταν κακές για την Νέα Σαλαμίνα. Τις δύο πρώτες αγωνιστικές περιόδους τερμάτισε στο μέσο του βαθμολογικού πίνακα, ενώ τις επόμενες δύο κινδύνεψε με υποβιβασμό που τελικά απέφυγε με προσπάθεια προς το τέλος των περιόδων. Η περίοδος 1973-74 μπορεί να χαρακτιριστεί ως εφιαλτική αφού η ομάδα ήταν στην μεγαλύτερη διάρκεια της περιόδου στην τελευταία θέση του βαθμολογικού πίνακα, ένεκα και των πολλών αποχωρήσεων πρωτοκλασάτων ποδοσφαιριστών την περίοδο εκείνη. Στο κύπελλο η ομάδα δεν είχε επίσης καλή πορεία αφού αποκλείστηκε απο την Αλκή με 3-0. Αυτό έμελλε να είναι το τελευταίο παιχνίδι της Νέας Σαλαμίνας στο στάδιο ΓΣΕ. Ακολούθησε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και η κατάληψη της Αμμοχώστου στις 14 Αυγούστου 1974. Αυτή καταγράφεται ως η τραγικότερη ημέρα στην ιστορία του σωματείου που οδηγεί στην προσφυγοποίηση της ομάδας. Οι φίλαθλοι και οι ποδοσφαιριστές του σωματείου διασκορπίστηκαν σε όλες τις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου αλλά και στο εξωτερικό.

Μετά τους δύσκολους πρώτους μήνες της προσφυγιάς, τον Οκτώβριο του 1974 αποφασίστηκε η επαναδραστηριοποίηση του σωματείου στην Λάρνακα, όπου εκεί βρίσκονταν οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές της ομάδας.  Ως οίκημα, η Νέα Σαλαμίνα χρησιμοποίησε προσωρινά στο οίκημα της Αλκής ενώ απο τον Ιανουάριο του 1975 απέκτησε δικό της οίκημα, με ενοίκιο. Οι περιόδοι της δεκαετίας που ακολούθησαν ήταν πολύ δύσκολες λόγω των τεράστιων προβλημάτων που δημιούργησε η προσφυγιά. Η ομάδα στερούσε μόνιμης έδρας ενώ τα αγωνιστικά προβλήματα την υποχρέωναν στο αγώνα για επιβίωση και παραμονή στην Α΄ κατηγορία. Η παραμονή στην Α΄ κατηγορία είχε επιτευχθεί μέχρι το 1979. Ωστόσο, την περίοδο 1978-79, παρόλο που είχε καλό ξεκίνημα, Νέα Σαλαμίνα υποβιβάστηκε την τελευταία αγωνιστική στη Β΄ κατηγορία, μετά από 25 συνεχή έτη παρουσίας στην πρώτη κατηγορία.

Ανοδική πορεία και καθιέρωση στους μεγάλους

Την περίοδο 1979-80 η Νέα Σαλαμίνα αγωνίζεται στη Β΄ κατηγορία όπου εύκολα κατακτά το πρωτάθλημα και επιστρέφει στην Α΄ κατηγορία. Την περίοδο 1981-82 η Νέα Σαλαμίνα απέκτησε για πρώτη φορά ξένους ποδοσφαιριστές: τους Βούλγαρους Νάσκο Μιχαήλωφ και Στέφαν Παυλώφ. Και οι δύο ποδοσφαιριστές βοήθησαν την ομάδα να ανεβάσει επίπεδο και να παρουσιάσει ωραίο ποδόσφαιρο. Ειδικά ο Μιχαήλωφ ήταν μεγάλη πάστα ποδοσφαιριστή και αγαπήθηκε πολύ απο τον ερυθρόλευκο κόσμο.

Η περίοδος 1982-83 σημαδεύτηκε απο ένα πρωτοφανές περιστατικό. Σε παιχνίδι πρωταθλήματος με αντίπαλο την Ένωση Νέων Παραλιμνίου τρεις ποδοσφαιριστές της Νέας Σαλαμίνας αποβλήθηκαν με αποτέλεσμα οι υπόλοιποι ποδοσφαιριστές να περικυκλώσουν τον επόπτη γραμμών για να διαμαρτυρηθούν. Ο επόπτης υποστήριξε πως δέχτηκε κτυπήματα με αποτέλεσμα να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, αλλά οι ακτινογραφίες τον διέψευσαν. Μετά από καταγγελία του επόπτη, η υπόθεση οδηγήθηκε στο δικαστήριο που επέβαλε ποινή φυλάκισης 45 ημερών! Το γεγονός αυτό ήταν πρωτοφανές για το κυπριακό ποδόσφαιρο. Οι ποδοσφαιριστές παρέμειναν στη φυλακή για πέντε μέρες και απελευθερώθηκαν μετά την κατακραυγή της κοινής γνώμης, ωστόσο στη συνέχεια η δικαστική της ΚΟΠ τους επέβαλε εξοντωτικές ποινές με αποτέλεσμα να μείνουν για πολλούς μήνες εκτός γηπέδου.

Οι τελευταίες περιόδοι της δεκαετίας κρίνοντε ως πολύ σημαντικές για την Νέα Σαλαμίνα. Την περίοδο 1985-86, η Νέα Σαλαμίνα με μια νεανική ομάδα (μέσος όρος ηλικίας, 24 χρονών) καταλαμβάνει την 5η θέση μετά απο μια καλή και σταθερή παρουσία. Την περίοδο 1986-1987, αναλαμβάνει προπονητής ενα δικό της σπλάχνο, ο Αντρέας Μουσκάλλης, ο οποίος θα αποτελέσει τον προπονητή της ομάδας για την επόμενη πενταετία. Τις περιόδους 1987-88 και 1988-1989, η Νέα Σαλαμίνα ανεβαίνει επίπεδο και καθιερώνεται στους μεγάλους. Με σταθερό έμψυχο υλικό αποτελόυμενο απο δικά της σπλάχνα αλλά και έμπειρους ξένους όπως ο Νάιτζελ Μακνήλ και ο Κένυ Ντάιερ, η ομάδα αποδίδει εξαιρετικό ποδόσφαιρο, σπάζει τα δεσμά της μικρής ομάδας και κερδίζει τον σεβασμό “εχθρών” και φίλων. Η δεκαετία κλείνει με την τιμιτική 4η θέση και άπιαστο επιθετικό δίδυμο τους Πάμπη Αντρέου και Νάιτζελ Μακνήλ, που μαζί πέτυχαν περισσότερα απο τα μισά τέρματα της ομάδας την περίοδο εκείνη.

Επιτέλους τίτλος!

Επιτέλους τίτλος! Η περίοδος 1989-1990 αποτελεί την πιο πετυχημένη στην ιστορία του σωματείου. Η Νέα Σαλαμίνα κατέκτησε το πρώτο της ποδοσφαιρικό τίτλο, το κύπελλο Κύπρου. Στον τελικό της 9ης Ιουνίου 1990, η Νέα Σαλαμίνα κέρδισε την Ομόνοια με 3-2 στο Τσίρειο στάδιο στη Λεμεσό. Η επιτυχία αυτή πανηγυρίστηκε έντονα από τους φίλους του σωματείου που κατέκλησαν την δυτική κερκίδα του Τσιρείου σταδίου. Την εβδομάδα πριν το τελικό υπήρξε μεγάλη και πρωτοφανής κινητοποίηση ανάμεσα στους φιλάθλους της ομάδας, ακόμα και από το εξωτερικό, που ταξίδεψαν στην Κύπρο αποκλειστικά για να παρευρεθούν σε αυτό το παιχνίδι. Την επιτυχία του κυπέλλου ακολούθησε η κατάκτηση ενός ακόμη τίτλου, αυτού της Ασπίδας Ανεξαρτησίας, στο πρώτο παιχνίδι της περιόδου 1990-91. Η ομάδα κέρδισε τον πρωταθλητή Αποελ με 1-0 και πρόσθεσε ακόμα ένα τίτλο στην τροπαιοθήκη της. Ήταν ο δεύτερος τίτλος στη ιστορία του σωματείου, σε διάστημα μόνο λίγων μηνών.

Ως κυπελλούχος, η Νέα Σαλαμίνα έπαιξε για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκά κύπελλα το 1990, όπου αποκλείστηκε από τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης 1990-91 από την Αμπερντίν ΦΚ. Η Αμπερντίν ΦΚ, η οποία είχε κατακτήσει το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης την περίοδο 1982-83 νικώντας στον τελικό τη Ρεάλ Μαδρίτης, ήταν μια πολύ ισχυρή ομάδα. Το πρώτο παιχνίδι έγινε στο Τσίρειο Στάδιο, στις 19 Σεπτεμβρίου 1990, παρουσία 8000 φίλων της ομάδας. Η Νέα Σαλαμίνα ηττήθηκε με 0-2 . Ο επαναληπτικός έγινε στην πόλη Αμπερντίν, στις 3 Οκτωβρίου 1990. Η Νέα Σαλαμίνα έχασε με 3-0.

Την ίδια περίοδο μια μεγάλη ιδέα γίνεται πραγματικότητα. Μετά απο 17 χρόνια μακριά απο την φυσική της έδρα, η Νέα Σαλαμίνα αποκτά το δικό της γήπεδο, το στάδιο Αμμόχωστος, το οποίο αποτελεί μέχρι και σήμερα την έδρα της ομάδας, στο οποίο στεγάζοντε και τα γραφεία του Σωματείου. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός οτι το στάδιο δεν θα μπορούσε να παραδοθεί χωρίς την εθελοντική προσφορά των αφανών εργατών και απλού κόσμου της Νέας Σαλαμίνας που με σκληρή δουλειά βοήθησε στην ολοκλήρωση του έργου σε μόλις 22 μήνες.

Την περίοδο 1992-93 η Νέα Σαλαμίνα διεκδίκησε το πρωτάθλημα με αξιώσεις. Στο τέλος του πρώτου γύρου ήταν πρώτη στη βαθμολογία και στη διάρκεια του πρωταθλήματος βρέθηκε με διαφορά έως και πέντε βαθμούς μπροστά από τους αντιπάλους της. Τελικά περιορίστηκε στην τρίτη θέση και στα ημιτελικά του Κυπέλλου. Την ίδια θέση κατέκτησε και την περίοδο 1994-95, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στο Κύπελλο Ιντερτότο του 1995. Την ίδια περίοδο, ο ποδοσφαιριστής της Νέας Σαλαμίνας Πάμπης Αντρέου αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος με 25 τέρματα. Στο Ιντερτότο συμμετείχε και την περίοδο 1997 αν και είχε τερματίσει όγδοη, αφού οι υπόλοιπες ομάδες δεν δήλωσαν ενδιαφέρον για συμμετοχή.

Τρείς διαβαθμήσεις και πισωγύρισμα..

Η δεκαετία του 2000 ξεκίνησε ιδανικά για την Νέα Σαλαμίνα αφού την περίοδο 1999-00 τερμάτισε στην τέταρτη θέση και εξασφάλισε τη συμμετοχή της στο Ιντερτότο. Παρόλ΄ αυτά, η συνέχεια υπήρξε δύσκολη για την Νέα Σαλαμίνα αφού διαβαθμίστηκε τρεις φορές. Την περίοδο 2000-01 η Νέα Σαλαμίνα βρέθηκε στη 12η θέση που οδηγούσε στη Β΄ κατηγορία. Παρά την διαβάθμιση, η Νέα Σαλαμίνα καταφέρνει να περάσει στον Κυπέλλου Κύπρου, αφού απέκλεισε την ΑΕΚ στα προημιτελικά και τον ΑΠΟΕΛ στα ημιτελικά. Στον τελικό της 12ης Μαΐου 2012 (μια μόλις εβδομάδα μετά την τελευταία αγωνιστική και τον υποβιβασμό) έχασε από τον Απόλλωνα στο νέο ΓΣΠ με 1-0. Η Νέα Σαλαμίνα έγινε η πρώτη ομάδα στο κυπριακό ποδόσφαιρο που ενώ είχε υποβιβαστεί αγωνίστηκε στον τελικό του κυπέλλου Κύπρου.

Την περίοδο 2001-02 αναδείχθηκε πρωταθλήτρια και επέστρεψε στην Α΄ κατηγορία. Αξιοσημείωτος είναι ο αποκλεισμός του μετέπειτα πρωταθλητή ΑΠΟΕΛ από το κύπελλο 2001-02, σε νοκ-άουτ αγώνα, στην έδρα του αντιπάλου. Ήταν η δεύτερη πρόκριση επί του ΑΠΟΕΛ σε διάστημα λίγων μηνών. Στο κύπελλο Κύπρου έφτασε μέχρι τα προημιτελικά.  Την περίοδο 2002-03 διαβαθμίστηκε και πάλι στη Β΄ κατηγορία για να επιστρέψει και πάλι ως πρωταθλήτρια. Την περίοδο 2004-05 τερμάτισε στην έκτη θέση του πρωταθλήματος. Την περίοδο αυτή χρησιμοποίησε ως έδρα το στάδιο Αντώνης Παπαδόπουλος και σε δύο παιχνίδια το Μακάρειο Στάδιο, λόγω απαγόρευσης χρήσης της δικής της έδρας, για την οποία απαιτούνταν βελτιωτικά έργα.

Την περίοδο 2005-06 επέστρεψε στο στάδιο Αμμόχωστος, τερματίζοντας και πάλι στην έκτη θέση. Την περίοδο 2006-07 τερμάτισε στη 10η θέση και την περίοδο 2007-08 στην 13η με αποτέλεσμα να υποβιβαστεί και πάλι στην Β΄ κατηγορία. Μετά από ένα δύσκολο πρωτάθλημα στη Β΄ κατηγορία 2008-09, επέστρεψε στην Α΄ κατηγορία, κερδίζοντας στο τελευταίο παιχνίδι τον Ολυμπιακό και την άνοδο, και αφήνοντας τον αντίπαλο της στη Β΄ κατηγορία.

Ανάκαμψη και…είσοδος στον Α’ Όμιλο 

Την περίοδο 2009-10 διαβαθμίστηκε και πάλι στην Β΄ κατηγορία.. Στις περιόδους που ακολούθησαν, η Νέα Σαλαμίνα κατάφερε να σταθεροποιηθεί στην Α’ Κατηγορία, ενώ πέτυχε και την είσοδο της στο A’ όμιλο. Την περίοδο 2011-12, τερμάτισε στην 7η θέση. Την περίοδο 2012-13, τερμάτισε στην 11η θέση με αποτέλεσμα να αγωνιστεί σε μονό αγώνα μπαράζ σε ουδέτερο στάδιο με την 4η ομάδα της Β΄ κατηγορίας, με τη νικήτρια να εξασφαλίζει συμμετοχή στην Α΄ Κατηγορία 2013-14. Η Νέα Σαλαμίνα κέρδισε με 3-0 και παρέμεινε στην Α΄ κατηγορία. Την περίοδο 2013-14 η ομάδα τερμάτισε στην 7η θέση, έπειτα από μια καλή αγωνιστική παρουσία. Μάλιστα ισοφάρισε το ρεκόρ νικών της (17) από την περίοδο περίοδο 1994-95.

Την περίοδο 2015-16 τερμάτισε στην έκτη θέση στην Α΄ φάση του πρωταθλήματος με αποτέλεσμα στη Β΄ φάση να συμμετάσχει για πρώτη φορά στον Α΄ όμιλο μέσα από τον οποίο αναδεικνυόταν η πρωταθλήτρια ομάδα και οι ομάδες που θα εκπροσωπούσαν την Κύπρο στις διοργανώσεις της UEFA. Η ομάδα τερμάτισε στην έκτη θέση. Επιπρόσθετα, ο ποδοσφαιριστής της Νέας Σαλαμίνας Ντίμιταρ Μακρίεφ αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος με 19 γκολ. Ήταν η τρίτη φορά που ποδοσφαιριστής της Νέας Σαλαμίνας έφτανε σε αυτό το επίτευγμα.

Τις περιόδους 2016-17 και 2017-18 τερμάτισε στην πρώτη θέση του Β΄ομίλου μένοντας μακρία απο την ζώνη της διαβάθμισης. Την περίοδο 2018-19 συμμετείχε για δεύτερη φορά στον Α΄ όμιλο, ενώ με παρένθεση την σεζόν 2021/22 αγωνίστηκε στην α' κατηγορία στα επόμενα χρόνια. Η ομάδα τερμάτισε στην πέμπτη θέση της βαθμολογίας, η οποία ήταν η υψηλότερη θέση της ομάδας μετά την περίοδο 1999-2000. 

Πετόσφαιρα

Η πετοσφαιρική ομάδα ανδρών του σωματείου δημιουργήθηκε το 1976 και αποτελεί τμήμα του σωματείου της Νέας Σαλαμίνας Αμμοχώστου. Έδρα της ομάδας είναι το Αθλητικό Κέντρο Σπύρος Κυπριανού στη Λεμεσό. Είναι μια από τις πετυχημένες ομάδας πετοσφαίρισης ανδρών στην Κύπρο. Με 9 πρωταθλήματα, 8 κύπελλα και 8 ασπίδες είναι η δεύτερη ομάδα στις συνολικές κατακτήσεις τροπαίων μετά την Ανόρθωση Αμμοχώστου. Η πετοσφαιρική ομάδα ανδρών αποτελεί ένα από τα 20 ιδρυτικά σωματεία της Κυπριακής Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης (ΚΟΠΕ) το 1978. Στην πρώτη συμμετοχή της στην Α’ κατηγορία κατετάγη στη δεύτερη θέση. Την ίδια θέση κατέλαβε το 1981 και το 1983. Το 1981 έχασε το πρωτάθλημα στη διαφορά σετ. Το 1983 κατέκτησε το πρώτο της κύπελλο, κερδίζοντας στον τελικό την Ανόρθωση με 3-1. Ήταν ο πρώτος τελικός που συμμετείχε η πετοσφαιρική ομάδα και το πρώτο τρόπαιο που κατακτούσε το σωματείο σε επίπεδο ανδρών. Την περίοδο 1989-90 κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα στην ιστορία της. Παράλληλα κατέκτησε και το κύπελλο για δεύτερη φορά. Ακολούθησε ένα ακόμα πρωτάθλημα την επόμενη περίοδο και ένα κύπελλο τη μεθεπόμενη.

Η περίοδος 1998-2003 αποτελεί την “χρυσή εποχή” για την πετοσφαιρική ομάδα που με τις επιδόσεις της παίρνει και το προσωνύμιο της “Βασίλισσας της Κυπριακής Πετόσφαιρας”. Κατα την περίοδο αυτή, η Νέα Σαλαμίνα κατέκτησε έξι πρωταθλήματα στη σειρά. Αυτή η επίδοση αποτελεί το απόλυτο ρεκόρ στην ιστορία του κυπριακού πρωταθλήματος πετοσφαίρισης. Τα τελευταία τέσσερα πρωταθλήματα ήτανε τρεμπλ καθώς η ομάδα κατέκτησε πρωτάθλημα, κύπελλο και ασπίδα και τα τελευταία πέντε νταμπλ. Προπονητής της ομάδας την περίοδο αυτή ήταν ο Αντώνης Κωνσταντίνου. Συνολικά η πετοσφαιρική ομάδα έχει κατακτήσει 9 πρωταθλήματα, 8 κύπελλα και 8 Σούπερ Καπ (πολυνίκης του θεσμού). Ακόμη ήταν δευτεραθλήτρια 6 φορές και φιναλίστ του κυπέλλου 7 φορές. Η ομάδα έχει πολλές ευρωπαϊκές συμμετοχές. Μεγαλύτερη επιτυχία της είναι η πρόκριση στις 16 ομάδες του Challenge Cup, επικρατώντας στον κυπριακό εμφύλιο τη συμπολίτισσα Ανόρθωση, με δύο νίκες, την περίοδο 2011-12. Θεωρείται η μεγαλύτερη επιτυχία των κυπριακών ομάδων στα κύπελλα Ευρώπης (την ίδια επιτυχία σημείωσε και η ΑΕΚ Καραβά την ίδια περίοδο).

Το 1978 αποφασίστηκε η δημιουργία γυναικείας ομάδας πετοσφαίρισης στη Λεμεσό, με στόχο «πρώτο να ασχολούνται οι κοπέλες με την πετοσφαίριση και δεύτερο να διατηρείται η οντότητα του σωματείου», η οποία απειλείτο μετά την προσφυγιά και το διασκορπισμό των φιλάθλων της ομάδας. Πρώτος προπονητής της ομάδας ήταν ο Νικής Γεωργίου.

Με τη λήξη της περιόδου 1984-85, το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε να αναστείλει τις δραστηριότητες της γυναικείας ομάδας για οικονομικούς λόγους. Η Νέα Σαλαμίνα την τελευταία της περίοδο ήταν φιναλίστ του κυπέλλου. Συνολικά, στα 7 χρόνια παρουσίας της, η γυναικεία η ομάδα ήταν τρεις φορές δευτεραθλήτρια (1980-81, 1981-82, 1982-83) και τρεις φορές φιναλίστ του κυπέλλου (1979-80, 1982-83, 1984-85). Μάλιστα, την περίοδο 1981-82 είχε ισοβαθμήσει στην πρώτη θέση με την ΑΕΛ Λεμεσού, αλλά υστερούσε στην αναλογία των σετ, κατά μόλις δύο σετ. Το 2011 έχει δραστηριοποιηθεί ξανά το τμήμα της γυναικείας πετόσφαιρας. Έχουν δημιουργηθεί τμήματα κορασίδων και παγκορασίδων που αγωνίζονται στα πρωταθλήματα της ΚΟΠΕ.